Wat is onkostenvergoeding? Uitleg, regels en voorbeelden

Als je kosten maakt voor je werk of vrijwilligerswerk, kun je soms een onkostenvergoeding krijgen. Maar wat betekent dat precies? En wanneer is deze vergoeding belast?

In dit artikel geven wij een helder overzicht waarin je leert:

1. Wat onkostenvergoeding is
2. Wat het verschil is met onbelaste onkostenvergoeding
3. Wanneer de Belastingdienst meebeslist
4. Voorbeelden, ook bij vrijwilligerswerk
5. Wat je als ondernemer of zzp’er moet weten
6. Hoe je administratie op orde houdt

Een onkostenvergoeding is een vergoeding voor kosten die je hebt gemaakt tijdens je werk of in dienst van een organisatie. Denk aan reiskosten, telefoonkosten, of materialen die je hebt aangeschaft. 

Het doel is kosten te compenseren – niet om winst te maken op deze vergoeding.

• Zakelijke kosten worden gemaakt in direct verband met je werk.
• Privé-uitgaven vallen hier niet onder.

Of een vergoeding belastingvrij is, hangt af van het soort kosten en of ze voldoen aan de regels van de Belastingdienst:

• Onbelaste onkostenvergoeding: de kosten kun je 1-op-1 verantwoorden met bonnetjes. Denk aan openbaar vervoer, parkeerkosten of materialen.
• Tot 0,19 cent per kilometer bij reiskosten kun je onbelast vergoeden (2025-tarief). Zorg ervoor dat deze altijd correct worden berekend.

Kom je daarbuiten? Dan moet je een fiscale verantwoording geven, en wordt het belast. Deze regels verschijnen regelmatig in de onkostenvergoeding belastingdienst-sectie van hun website.

In de volgende situaties komt een vergoeding voor jouw gemaakte kosten in aanmerking:

• In loondienst: je werkgever vergoedt kosten die je gemaak hebt voor je werk.
• Vrijwilligerswerk: organisaties kunnen je compenseren voorgemaakte uitgaven zonder belasting te betalen – zolang het binnen de richtlijnen valt. Zie ook onkostenvergoeding vrijwilligerswerk.
• Zzp of eenmanszaak: je kunt zakelijke kosten opvoeren in je boekhouding. Een vergoeding van een opdrachtgever kun je hierin verwerken.

Vrijwilligers mogen vergoedingen ontvangen voor gemaakte kosten zonder dat deze belast zijn. 

Voorbeelden:

• Treinkaartjes voor vergaderingen
• Consumpties tijdens een activiteit
• Kleine materiaalkosten

Zolang je bonnetjes bewaart en de kosten aantoonbaar zijn, blijft het een onbelaste vergoeding. Dat maakt vrijwilligerswerk financieel een stuk makkelijker en eerlijker.

“Vanaf €0,19 per kilometer kun je onbelast je zakelijke reiskosten terugkrijgen,” volgens de Belastingdienst.

De Belastingdienst stelt duidelijke voorwaarden:

1. Je moet bonnen bewaren
2. De kosten moeten gedocumenteerd en zakelijk zijn
3. Bij vast bedrag per kilometer (0,19 €/km) hoef je geen bonnen te overleggen
4. Alleen werkgerelateerde kosten zijn aftrekbaar

Wanneer de vergoeding boven deze grenzen uitkomt, kan dat leiden tot fiscale bijtelling.

Spreek met de personeelsdienst of je manager over:

• Welke kosten vergoed worden
• De manier van declareren
• Of je gebruik mag maken van de reiskostenregeling
• Hoe je bonnetjes indient

Je werkgever moet je voorzien van een declaratieformulier of digitale tool. Qonto’s kostenbeheer is een tip voor zzp’ers en kleine bedrijven om deze processen makkelijker te maken.

Als zelfstandige kun je zakelijke kosten opvoeren in je administratie:

1. Noteer het kostenbedrag en sla factuur of bonnetje op
2. Verwerk deze in je administratie of boekhoudsoftware
3. Bij je inkomstenbelasting trek je de kosten af van je bruto omzet

Gebruik tools als Qonto’s boekhoudkoppeling voor een foutloze en overzichtelijke verwerking.

Vaak worden termen door elkaar gehaald:

• Onkostenvergoeding: compenseert gemaakte kosten
• Kostenvergoeding: breder, kan ook winstmarge of opslag bevatten

Een aantal vergoedingen mogen dus wél belastingvrij blijven, zolang jij kunt bewijzen dat het alleen ging om daadwerkelijk gemaakte kosten. Anders kan er sprake zijn van loon of winst.

Vrijwilligers mogen binnen vastgestelde grenzen vergoed krijgen zonder dat dit als loon geldt:

• Reiskosten op basis van werkelijke kosten of kilometervergoeding
• Kleine consumpties of materiaalkosten
• Bijvoorbeeld bij sportvereniging of verenigingswerk

Let op: een onkostenvergoeding voor vrijwilligerswerk mag geen lager dan feitelijke kosten zijn. Bonnen blijven verplicht.

Als je verkeerde vergoedingen geeft of te veel declareert:

• Kom je mogelijk in de problemen met de Belastingdienst
• Bij loonsverhoudingen: je werkgever moet het bijtellen als loon
• Zelfstandigen lopen mis op belastingaftrek

Advies: houd alles overzichtelijk met koppelingen via bijvoorbeeld Qonto-koppelingen.

1. Bewaar alle bonnetjes digitaal of op papier
2. Gebruik vaste reiskostentarieven
3. Vergoed alleen zakelijke kosten
4. Zorg voor transparantie met je boekhouder of HR
5. Werk met tools die digitale declaratie en verwerking mogelijk maken – zoals Qonto’s expense management

• Onkostenvergoeding: vooraf afgesproken vast bedrag of kilometervergoeding
• Declaratie: achteraf gemaakte kosten declareren met bewijsstukken

Beide systemen zijn toegestaan, maar declareren heeft efficiëntere procedures nodig (digitale gadgets, workflow).

• Wat? vergoeding voor zakelijke kosten
• Onbelast? ja, zolang je bonnen bewaart en werkt binnen de regels
• Voor wie? iedereen ingestemd (werknemers, freelancers, vrijwilligers)
• Voorbeelden? reiskosten, gereedschap, lunch, etc.
• Tip? Gebruik digitale tools en bewaak je administratie

Als ondernemer of zzp’er wil je kosten vergoed krijgen zonder gedoe. 

Qonto biedt:

• Onkostenbeheer voor eenvoudige declaraties
• Boekhoudkoppeling voor automatische verwerking in jouw administratie
• Digitale kaarten (fysiek of virtueel) om uitgaven te tracken

Een onkostenvergoeding is een slimme manier om zakelijke kosten weer terug te krijgen – mits je de regels kent en bonnen bewaart. Of je nu werknemer, vrijwilliger, zzp’er of werkgever bent, zorg dat je onkostenvergoedingen vaker onbelast zijn dan belast.

Wil je meer gemak en overzicht? Overweeg dan tools als Qonto. Met onze oplossingen voor declaraties en boekhouding krijg je grip op je uitgaven, zonder administratieve rompslomp.

👉 Bekijk de module voor onkostenbeheer of start vandaag nog met een gratis account en open een zakelijke rekening bij Qonto.